اسید
اسید یا در اصطلاح عامیانه تیزآب به نوعی ترکیب شیمیایی گفته می‌شود، که یون‌های هیدروژن یا پروتون را از دست می‌دهد و یون‌های الکترون را جذب می‌کند. به عبارت دیگر زمانی که محیط میزان یون هیدروژن در آن افزایش می‌یابد به اصطلاح آن محیط را اسیدی می‌نامند. اسیدها دارای ویژگی‌هایی از قبیل ترش مزه بودن، حالت خورندگی بسیار بالا، خنثی کردن بازها و PH پایین‌تر از 7 می‌باشند.
در این مقاله قصد داریم راجب اسید صنعتی صحبت کنیم که در ابتدا با انواع اسید و کاربردهای آن می‌خواهیم آشنا شویم.
در صورتی که به دنبال خرید اسیدهای صنعتی با کیفیت بالا هستید، می‌توانید از طریق ارتباط با فروشگاه تهران پولیش که از بهترین عرضه کننده‌های مواد شیمیایی در سطح کشور می‌باشد خریدی با تجربه و با اطمینان داشته باشید.
انواع اسیدها:
اسیدها به دو نوع معدنی و آلی دسته‌بندی می‌شوند اسیدهای آلی موادی هستند که از موجودات زنده زمین تولید شده‌اند و کربن ترکیب اصلی این نوع اسیدها می‌باشد. اسیدهای آلی در محیط طبیعی و در مواد مختلفی از جمله میوه‌هایی مانند کیوی و پرتقال یافت می‌شوند. اسیدهای معدنی موادی هستند که منبع ارگانیک نداشته و ترکیب اصلی این نوع اسیدها از مواد غیرآلی تشکیل شده است. حلالیت در محلول‌های آلی پایین است. این اسیدها را از نظر قدرت می‌توان به دو دسته‌ی قوی و ضعیف تقسیم کرد. بسیاری از انواع اسید صنعتی در این دسته قرار می‌گیرند.
اسیدهای قوی:
اسیدهای قوی موادی هستند که تقریبا کامل در فرایند انحلال حل می‌شود و یونیزه می‌شوندزیرا هرچقدر مقدار یون‌های هیدروژن در محلول بیشتر باشد، محلول موردنظر اسیدی‌تر خواهد بود. از جمله اسیدهای قوی که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد؛ نیتریک اسید، سولفوریک اسید، هیدروبرمیک اسید، هیدروکلریک اسید، هیدرویدیک اسید، اسید کلریک و پرکلریک اسید هستند. اسید کلریک (HCIO3) به عنوان قوی‌ترین اسید در دنیا شناخته شده‌است.
اسیدهای ضعیف:
اسیدهای ضعیف اسیدهایی هستند که در ترکیب با آب به راحتی حل نمی‌شود و یونیزه نمی‌شود و مقدار از دست دادن یون هیدروژن در این نوع اسیدها کمتر است. از جمله اسیدهای ضعیف که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد؛ به فسفریک اسید، کربنیک اسید، استیک اسید، اگزالیک اسید و هیدروفلوئوریک اسید هستند. پرکاربردترین اسیدها در دسته‌ی اسیدهای ضعیف قرار می‌گیرند.
اسیدها به دو نوع صنعتی و خوراکی تقسیم می‌شوند.
اسید خوراکی:
اسید خوراکی یکی از انواع اسیدها می‌باشند که قابل خوردن و غیرسمی هستند. از این ماده به‌عنوان مکمل غذایی و نگهدارنده و افزودنی‌های مواد غذایی به کار برده می‌شود. خوردن این اسیدها مشکل خاصی برای ما ایجاد نمی‌کند و می‌توانیم مزه‌ی این اسیدها را که مزه‌ای ترش دارند را بچشیم.
اسید صنعتی:
اسید صنعتی یکی دیگر از انواع اسیدها می‌باشد که برخلاف اسید خوراکی غیر قابل خوردن و سمی هستند. و بیشتر کاربرد آن‌ها در صنعت و فرآیندهای صنعتی می‌باشد. اسید صنعتی دارای سه ویژگی است از جمله:
1- غیرقابل خوردن و هیچکدام مصرف خوراکی ندارند
2- سمی و بسیار خطرناک هستند
3- غیرتماسی هستند و به پوست آسیب می‌زند.
انواع اسید صنعتی و کاربرد هرکدام از آن‌ها:
هر کدام از ترکیب‌های اسید صنعتی دارای کاربردهای متفاوتی در صنعت دارند که مهم‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها در ذیل آورده شده است.
اسید نیتریک:
اسید نیتریک یک اسید صنعتی قوی به شمار می‌آید که با نام‌های اسید ازته، نیترات هیدروژن و جوهر شوره نیز شناخته می‌شود. فرمول شیمیایی آن HNO3 است و زرد و بی‌رنگ می‌باشد. اسید نیتریک در صنایع مختلف استفاده می‌شود. به طور مثال در کشاورزی در ساخت کودهای شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یا در صنایع غذایی با کمک به تشکیل پتاسیم نیترات در نگهداری فراورده‌های گوشتی نقش دارد و همچنین در هوافضا برای سوخت موشک از این نوع اسید صنعتی به‌عنوان اکسید کننده استفاده می‌گردد.
اسید سولفوریک:
اسید سولفوریک یا با نام سولفات هیدروژن، سولفوریک اسید و جوهرگوگرد با فرمول H2SO4 به‌عنوان یک اسید صنعتی بسیار پرکاربرد در صنایع مختلف به‌شمار می‌آید. PH این نوع اسید 5/0 است در نتیجه می‌تواند با هر نسبتی در آب حل شود. این مایع ویسکوز است و دارای گرانروی زیادی می‌باشد. رنگ ظاهر این ماده به صورت مایع بی رنگ و شفاف و بدون بو می‌باشد. از این اسید صنعتی به‌صورت گسترده در ساخت کودهای شیمیایی، مواد منفجره، نساجی، چرم‌سازی، رنگرزی، متالوژی و ساخت فولاد و… استفاده می‌گردد. این اسید صنعتی اغلب برای حذف زنگ زدگی و جلوگیری از خوردگی فلزات شناخته شده به‌عنوان لعاب استفاده می شوند. آن‌ها ممکن است به عنوان یک الکترولیت در سلول مرطوب باتری، در باتری خودرو استفاده شوند. همچنین در تولیدات بنزین در مقادیر بسیار زیاد در فرایند آلکالایی استفاده می شود. در بیوشیمی نیز برای کاتالیز آنزیم ها از این اسید استفاده می‌کنند.
اسید الئوم:
اسید الئوم به معنای روغن است و دارای فرمول شیمیایی (Yso3.H2O) است و Yدر آن مولد سولفورتری اکسید است که می تواند متنوع و شامل حالات متفاوت باشد. اسید الئوم از ترکیب گوگرد تری اکسید با اسید سولفوریک به‌دست می‌آید و نقش بسزایی در تولید این ماده دارد.
در فرآیند تولید اسید سولفوریک، با افزودن غلظت بالایی از اکسید گوگرد به اسید سولفوریک، اسید سولفوریک دود کننده یا همان الئوم بدست می‌آید. واکنش اسید سولفوریک با آب گرماده است، بنابراین الئوم را به آب می افزایند. اینگونه اسید سولفوریک به روش صنعتی تولید می‌شود. در واقع الئوم، اسید سولفوریک غلیظی است که در آن مقدار زیادی SO3 حل شده باشد.
هیدروکلریک اسید:
هیدروکلریک اسید یا اسیدکلریدریک که اکثرا این نوع ماده با نام جوهرنمک شناخته می‌شود، دارای فرمول شیمیایی HCI می‌باشد. این اسید صنعتی یکی از مواد بسیار پرکاربرد در صنایع مختلف است. این ماده دارای خورندگی بسیار بالایی می‌باشد که از آن در صنعت فولاد برای ساخت فولاد خودروها و پل‌ها استفاده می‌کنند. در صنایع شیمیایی نیز از اسید کلریدریک در تولید وینیل کلرید و فوم پلی اورتان و کلرید کلسیم استفاده می‌گردد. از این ماده همچنین در فرآورده‌های غذایی مانند تصفیه‌کردن نمک طعام و کنترل PH داروها و مواد غذایی استفاده می‌شود. از این ماده همچنین در بهینه‌سازی PH آب استخرها، تولید باتری، رفع زنگ‌زدگی فلزاتی مانند آهن و ضدعفونی‌کردن سطوح نیز استفاده می‌گردد.
اسید استیک:
اسید استیک با فرمول مولکولی(CH3COOH)، طعمی ترش مزه شبیه به سرکه می‌باشد، یک کربوکسیلیک اسید مصنوعی با خواص ضد باکتری و ضد قارچی می‌باشد. شکب ظاهری این اسید صنعتی بصورت مایعی بی رنگ می‌باشد. این ماده جزو ساده‌ترین اسیدهای کربوکسیلیک و یک معرف شیمیایی مهم صنعتی است که در تولید بطری های پلاستیکی نوشابه، فیلم عکاسی، پلی وینیل استات برای چسب چوب، در خانه برای باز کردن لوله‌ها و همینطور بسیاری از الیاف مصنوعی و پارچه، استفاده می گردد.